ÇALIŞMA ALANLARI

Şizofreniye genel bakış:

Şizofreni hastalığı, gerçeği dış dünyanın gördüğü ve yorumladığından farklı bir şekilde yorumladığı ciddi bir zihinsel bozukluktur. Şizofreni hastalarında varsanılar, sanrılar, aşırı derecede düzensiz düşünce ve davranışları nedeniyle günlük hayatları bozulabilir. Şizofreni hastalığı süreğen bir doğada olup ömür boyu tedavi alması gerekebilir.

Erken tanı koyma ve tedavi başlama, hastalığın neden olabileceği işlevsellikte bozulma ve yeti yitimi azaltmakta olup belirtilerin kontrol altına alınmasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca uzun vadeli iyilik halinin devam etmesini sağlamaktadır.

ŞİZOFRENİNİN BELİRTİLERİ:

Şizofreni hastalığı, düşünce (biliş), davranış ve duygularla ilgili bir dizi soruna sebep olabilir. Hastalarda belirtilerin yoğunluk derecesi farklılık gösterebilir ancak genellikle sanrılar, varsanılar, düzensiz konuşma veya davranışlar günlük işlevselliği ve yaşam kalitesini etkilemektedir. Belirtilerin açılımı şöyledir;

• Sanrılar: Dış dünya tarafından kabul görülen gerçeklerden farklı ancak hastanın iç dünyasını etkileyen ve dışa yansıyan düşünceler ve inançlardır. Örneğin, zarar gördüğü veya taciz edildiği düşüncesi, belirli hareketler veya yorumlar özellikle hastaya mesaj vermek ve etkilemek amaçlı olduğu, olağanüstü bir yeteneğe veya şöhrete sahip olduğu düşüncesi, birinin kendisine aşık olduğu düşüncesi, büyük bir felaketin meydana gelebileceğini sezebilme düşüncesi. Şizofreni hastalarının çoğunda sanrılar görülür.
• Varsanılar: Bunlar genellikle var olmayan veya başkaları tarafından görülmeyen nesneleri göreme, duyulmayan sesleri duyma tarzından algı bozukluğunu içermektedir. Varsanılar herhangi bir duyuda olabilir, ancak işitsel varsanılar en yaygın halüsinasyonlardır.
• Düzensiz düşünme (konuşma): Düzensiz düşünce, düzensiz konuşmadan anlaşılmaktadır. Hasta ile yeterli ve etkili iletişim kurulamayabilir ve hasta sorulan sorulara kısmen veya tamamen ilgisiz cevaplar verebilir. Nadiren, konuşma içeriği ve düzeni anlaşılmayan ve anlamsız kelimelerden oluşabilir. Bu durum kelime salatası olarak bilinmektedir.
• Aşırı derecede düzensiz veya anormal motor davranış (düzensiz davranışlar): Çocuksu davranışlar, saldırgan ve gergin tavırlar ve toplum tarafından uygun görülmeyen davranış biçimleri gibi görülebilir. Bu davranışlar amaca yönelik olmayan ve belli bir anlam taşımayan davranışlar olabilir. Uygunsuz ve tuhaf hareketler ve duruşlar, tepkisizlik veya gereksiz ve aşırı hareketlilik de olabilir.
• Negatif belirtiler: Bu belitiler, hastanın normal işlev görme yeteneğinin azalması veya yokluğu anlamına gelir. Örneğin, hasta kişisel hijyenini ihmal edebilir veya duygularını ifade etme yeteceğini kaybetmiş görünebilir (göz teması kurmaz, yüz ifadelerini değiştirmez veya monoton konuşur). Ayrıca, bu belirtiler yüzünden hasta günlük yaptığı iş ve aktivitelere olan ilgisini kaybedebilir, sosyal olarak geri çekilebilir ve daha önce zevk aldığı işlerden zevk almayabilir.

Hastalık belirtileri bazen şiddetli bazen hafif şeklinde varlığını sürdürür ve bazen tamamen ortadan kaybolabilir. Ama bazı semptomlar her zaman var olabilir. Erkeklerde genellikle şizofreni belirtileri 20'li yaşların başılarında ortaya çıkabilir. Kadınlarda ise bu belirtiler 20'li yaşların sonlarında veya 30’lu yaşların başlarında başlar. Kücük çocuklarda ve 45 yaş üstündekilerde şizofreni teşhisinin konulması nadir görülmüştür.

ŞİZOFRENİ HASTASI NE ZAMAN DOKTORA GÖRÜNMELİ:

Şizofreni hastaları, yaşadıkları zorluklar ve sorunların zihinsel bir bozukluk neticesi ile meydana geldiği ve bu durumun tıbbi müdahaleler ve tedaviler ile iyileşebileceğinin farkında değillerdir. Bu nedenle, onlara yardım etme sorumluluğu genellikle aileye veya arkadaşlarına düşmektedir.

ŞİZOFRENİ TANISI ALAN BİRİNE YARDIM ETMEK:

Tanıdığınız ve sevdiğiniz birinde şizofreni belirtilerini fark ediyorsanız, endişelerinizi onunla konuşun. Bu hastaları tedavi ve profesyonel destek almak için zorlayamasanız, ancak teşvik edebilir ve desteklerinizi sunabilirsiniz. Bu sevdiklerinize hastalık alanında tecrübeli ve nitelikli bir doktor veya sağlık kuruluşuna yönlendirebilirsiniz. Sevdiğiniz bu kişiler kendilerine veya başkalarına tehlike oluştur, kendi kişisel ihtiyaçlarını; yiyecek, giyecek veya barınma konusunda sorun yaşıyorsa 112’yi arayıp destek taleb edebilirsiniz.
Bazı durumlarda, acil hastaneye yatış gerekebilir. Ayrıntılar için sağlık kuruluşu, yasal işlemler için yargı mercileri ve polis ile iletişime geçmeniz önemlidir.

İntihar düşünceleri ve davranışları:

Şizofreni hastalarında intihar düşünceleri ve davranışları yaygındır.